Vanaf 31 januari kunnen misstanden gemeld worden via http://www.arn.nl/melding-oneerlijke-concurrentie/. ARN zorgt ervoor dat de melding bij de juiste instantie terechtkomt, waarna deze passende actie onderneemt. Een belangrijke stap richting het creëren van een gelijk speelveld.

Naar schatting worden er in Nederland jaarlijks 30.000 tot 40.000 voertuigen ten onrechte voor export aangemeld, waarna de onderdelen in eigen land illegaal gedemonteerd en verkocht worden. Circa de helft van de gestolen auto’s – jaarlijks zo’n 5.000 stuks – wordt in onderdelen gedemonteerd en verkocht. Een probleem van behoorlijke omvang dus. Aarnout van Duuren, manager ARN Autorecycling licht toe: “Deze praktijken hebben zeer nadelige gevolgen. Het leidt tot concurrentievervalsing. Malafide autodemontagebedrijven maken immers nauwelijks kosten om auto’s te demonteren, waardoor bonafide bedrijven automatisch in het nadeel zijn. Zij investeren in hun bedrijfsvoering, moeten vergunningen aanvragen en zorgen voor een nette afvoer van afvalstoffen. Bovendien leiden deze malafide activiteiten tot schade voor het milieu; er is geen controle op de verantwoorde afvoer van afvalstoffen en autowrakken”.

ARN zet zich samen met haar partners actief in om illegale activiteiten in de branche tegen te gaan. Met het nieuwe meldingsysteem wordt een belangrijke stap gezet; het zorgt voor efficiënte en volledige verwerking van meldingen over oneerlijke concurrentie en zorgt voor transparante communicatie over de afhandeling van een melding. Van Duuren: “Het systeem biedt een duidelijk platform waarop autodemontagebedrijven hun vermoedens van malafide praktijken vertrouwelijk kunnen melden. Deze meldingen komen binnen bij een vast aanspreekpunt, waarna ze geanonimiseerd worden doorgezet naar de bevoegde instanties. Overigens is het ook nog steeds mogelijk om meldingen door te geven aan de buitendienstmedewerkers van ARN. Zij verwerken de melding dan zelf in het systeem”.

Van Duuren is erg blij met de goede samenwerking met de verschillende partners en verwacht veel van het nieuwe systeem. “We kunnen nog sterker inzetten op de strijd tegen oneerlijke concurrentie. Een belangrijk speerpunt om tegemoet te komen aan de belangen van de bij ARN- aangesloten demontagebedrijven die het wel goed doen. Op weg naar een gelijk speelveld”.

Deze optelsom vereist een radicale innovatie van auto-ontwerp en materiaalgebruik, waardoor circulariteit in de auto-industrie prioriteit moet worden. Circulaire productie is gericht op hoogwaardig hergebruik van materialen en auto-onderdelen om een langere levensduur van auto’s en een lagere milieu-impact van autoproductie mogelijk te maken. Dit staat echter nog niet hoog op de agenda van de auto-industrie en haar toeleveranciers, vanwege de grote beleidsdruk om brandstofverbruik en CO2-emissies te verlagen.

ARN verleende haar medewerking aan deze publicatie. Lees verder en download publicatie op de we

De inzameling en verwerking van oude banden is in Nederland goed geregeld. Importeurs en fabrikanten van autobanden werken samen in de Vereniging Band en Milieu (BEM), dat sinds 2004 invulling geeft aan het Besluit beheer autobanden (Bba). Hiervoor is een efficiënt inzamelings- en verwerkingssysteem opgezet met de naam RecyBEM. Het principe van dit systeem is even doeltreffend als eenvoudig: voor elke nieuw verkochte band zamelen gecertificeerde inzamelingsbedrijven een oude band in. Op die manier wordt bijna 100 procent van alle afgedankte autobanden in Nederland op een milieuvriendelijke manier verwerkt.

Een tweede leven

Een van de RecyBEM-gecertificeerde inzamelaars is het in Amsterdam gevestigde Granuband, dat al meer dan 25 jaar serieus werk maakt van de recycling van banden. Een groot deel van de ingezamelde banden is afkomstig van bij ARN aangesloten (demontage)bedrijven. Behalve autobanden verwerkt het bedrijf ook vrachtwagenbanden, fiets- en motorfietsbanden en tractorbanden. Die verwerking begint in eerste instantie met het selecteren van banden die nog geschikt zijn voor hergebruik. “Op die manier krijgt ongeveer een kwart van alle afgedankte banden een tweede leven, bijvoorbeeld in Afrika. Daar kunnen de banden nog heel wat kilometers maken’, vertelt Maarten van Randeraat, directeur van Granuband.

Stapsgewijs scheiden

Voor de overige banden – het bedrijf verwerkt er jaarlijks zo’n 3,5 miljoen – heeft Granuband in Amsterdam een professionele fabriek ingericht. Hier verdwijnen de banden in een shredder die ze tot kleine stukjes vermaalt. Vervolgens worden de verschillende grondstoffen stapsgewijs van elkaar gescheiden. Behalve rubber zijn in banden ook materialen als staal en canvas verwerkt. “Om het in de band aanwezige staaldraad beter van het rubber te kunnen scheiden, hebben we in eigen beheer het Clean Wire Systeem ontwikkeld. Daarmee maken we het gerecyclede staal zuiverder, en houden we ook enkele procenten meer rubber over. Voor het staal hebben we een afnemer die het gebruikt als extra wapening voor beton”, vervolgt Van Randeraat. “Het canvas wordt na scheiding met energieterugwinning verbrand. Verder levert het scheidingsproces ook nog een kleine hoeveelheid mineralen op, van het zand dat tussen de banden zit. Dat is bijvoorbeeld geschikt voor de wegenbouw.”

Zelf produceren

Het belangrijkste bestanddeel in een autoband is uiteraard rubber. Dat wordt in de fabriek van Granuband vermalen tot korrels van verschillende grootte. Een groot deel van dit zogenoemde granulaat gebruikt Granuband zelf voor de productie van rubberen tegels. “Wij zijn de enige bandenverwerker die zelf ook producent is; onze collega-bedrijven leveren hun grondstoffen alleen aan de industrie”, aldus Maarten van Randeraat. “De rubberen tegels die wij onder de naam Granuflex op de markt brengen, worden onder meer verkocht aan gemeentes en aan bouwmarkten in heel Europa. We maken ze in verschillende kleuren. Je komt ze tegen op speelplaatsen, maar ook in stallen en op daken. Ook maken we zelf rubberen matten voor sportscholen.”

Kunstgrasveld en geluidsisolatie

Het resterende granulaat verkoopt Granuband aan partijen die er de meest uiteenlopende producten van maken, van remblokken voor auto’s en flexibele lijm tot strooikorrels voor kunstgrasvelden. “Om goede speltechnische eigenschappen te krijgen, is het nodig om kunstgras in te wassen met zand en kleine rubberen korreltjes. Ook voor de ondergrond van een kunstgrasveld wordt vaak gebruikgemaakt van rubber granulaat. Verder hebben we samen met het Gemeentelijk Vervoer Bedrijf (GVB) en het Amsterdamse Havenbedrijf een project gedaan om tramrails stiller te maken. Dat doen we door profielen van door ons gerecycled rubber tegen de tramrails te plaatsen. De eerste resultaten daarvan zijn heel positief en mogelijk gaan ook Den Haag en Rotterdam meedoen aan deze proef”, vertelt Maarten van Randeraat.

Ontwikkeling gaat verder

Net als in de reguliere autorecycling staan ook de ontwikkelingen rond de recycling van autobanden niet stil. Zo ontwikkelde Granuband een tegel die op daken kan worden gebruikt als waterbuffer, waarmee het bedrijf inspeelt op de groeiende trend van groene daken in steden. “Deze tegel heeft een capaciteit van 15 liter per m2. Door regenwater op die manier te bufferen, wordt het rioolstelsel ontlast en verbetert de luchtvochtigheid in steden”, vervolgt Maarten. “Een andere belangrijke ontwikkeling is het devulkaniseren van gerecycled rubber. Door onderzoek aan de universiteit van Twente is daarmee veel vooruitgang geboekt. Het is op termijn mogelijk om van de compound 50 procent gerecycled rubber te verwerken. Op dit moment is dat maximaal 5 procent. Dat scheelt dus enorm in het gebruik van grondstoffen.”

Levenscyclus van 100 jaar

Als het aan Maarten van Randeraat ligt, dan krijgt een autoband door middel van recycling en verschillende manieren van hergebruik een totale levenscyclus van maar liefst 100 jaar. Daarbij is er met het recyclen van oude banden op dit moment al bijna sprake van een gesloten cirkel: “Onze branche heeft zich de laatste jaren enorm geprofessionaliseerd. We slagen er steeds beter in om zelfs de laatste mineralen en het textiel uit banden te halen en te benutten. Er blijft maar een heel klein beetje autoband over om te verbranden. Dat is nog maar zo’n 1 procent en zelfs daar wordt de energie nog teruggewonnen. Een autoband kan zo’n 3 tot 5 jaar mee en is als granulaat vervolgens meerdere keren te gebruiken. Een ondergrond voor een kunstgrasveld gaat 8 tot 12 jaar mee, een rubberen tegel op een speelplaats kan 20 jaar blijven liggen. Tegels die als waterbuffer op een dak belanden, hebben zelfs een levensduur van 50 jaar. Zo kom je snel op een levenscyclus van 100 jaar. Veel duurzamer kan niet.”